Eksport ziemniaków. Polskie ziemniaki

Eksport ziemniaków z Polski w latach 2023-2024 charakteryzował się zarówno ograniczeniami, jak i możliwościami na rynku międzynarodowym. W 2023 roku powierzchnia upraw ziemniaków w Polsce wyniosła około 200 tysięcy hektarów, a krajowy zbiór ziemniaków osiągnął 5,6 mln ton, co stanowi spadek o 7% w porównaniu z rokiem poprzednim. Był to najniższy poziom produkcji w ciągu ostatnich dziesięciu lat, co znacznie ograniczyło możliwości eksportowe. Wpływ na niski poziom produkcji miały niekorzystne warunki pogodowe, które utrudniły osiągnięcie wyższych plonów.

Polska plasuje się jako czwarty co do wielkości producent ziemniaków w Unii Europejskiej, po Niemczech, Francji i Holandii. Jednak w porównaniu do wielkości produkcji, krajowe możliwości eksportowe pozostają stosunkowo niewielkie. W lutym 2023 roku eksport ziemniaków skierowany był głównie na rynki pozaunijne, z największymi odbiorcami w Serbii (234 tony, co stanowiło około 42% eksportu), Mołdawii (174 tony) i Wielkiej Brytanii (ponad 150 ton). Całkowity wolumen eksportu był jednak mniejszy o 24% w stosunku do lutego 2022 roku, kiedy polskie ziemniaki eksportowano także do Macedonii Północnej i Serbii.

Struktura handlu zagranicznego pokazuje, że w 2023 roku import ziemniaków w Polsce utrzymywał się na stabilnym poziomie, choć dynamika wzrostu była wyższa w ostatnich miesiącach roku. Pomimo tego import ziemniaków pozostaje niższy niż w sezonie 2019/2020, kiedy osiągnięto rekordowy poziom. Wzrost importu w 2023 roku był spowodowany głównie niskimi krajowymi zbiorami, co wywołało presję na wzrost podaży z zagranicy. Od października do grudnia 2023 import ziemniaków spadł o 36% w stosunku do analogicznego okresu rok wcześniej. W lutym 2024 obserwowano dalszy wzrost importu o 39% miesiąc do miesiąca, co przyczyniło się do stabilizacji podaży na rynku krajowym mimo niskich zbiorów z poprzedniego roku.

Warto zauważyć, że ziemniaki eksportowane z Polski to w dużej mierze produkty świeże i przetworzone, takie jak frytki, chipsy, czy skrobia ziemniaczana. Polska gospodarka ziemniaczana opiera się na eksporcie produktów przetworzonych, a także dostarczaniu świeżych ziemniaków na rynki, gdzie występuje zapotrzebowanie na tego typu produkty. Kosztowność transportu i potrzeba spełnienia restrykcyjnych norm sanitarnych i fitosanitarnych również wpływają na konkurencyjność polskiego eksportu ziemniaków w stosunku do innych producentów z Unii Europejskiej.

Eksport ziemniaków jest jednak uzależniony od polityki handlowej i współpracy z krajami trzecimi. Polska nie eksportowała w 2023 roku ziemniaków do innych krajów Unii Europejskiej, co stanowi znaczące ograniczenie, biorąc pod uwagę bliskość rynku i tradycyjnie wysoką jakość polskich ziemniaków. Rząd polski wraz z Ministerstwem Rolnictwa rozważa działania, które mogłyby zwiększyć eksport ziemniaków na rynki unijne oraz pozaunijne, zwłaszcza w kontekście zrównoważonego rozwoju eksportu produktów rolno-spożywczych.

Konkurencja na europejskim rynku ziemniaków jest silna, zwłaszcza ze strony krajów takich jak Niemcy, Holandia czy Francja, które mają ugruntowaną pozycję w sektorze produkcji i eksportu ziemniaków. Kraje te charakteryzują się wysoką wydajnością, korzystniejszymi warunkami pogodowymi oraz szerokim zapleczem technologicznym, co pozwala im produkować większe ilości ziemniaków w wyższej jakości. Dla Polski kluczowe jest zwiększenie innowacyjności, wdrażanie nowoczesnych technologii oraz inwestycje w infrastrukturę przechowalniczą, aby poprawić konkurencyjność i stabilność eksportu.

Eksport ziemniaków z Polski w latach 2023-2024 pozostaje w fazie stabilizacji, mimo że napotkał liczne wyzwania związane z niskimi plonami oraz ograniczeniami sanitarnymi. Kluczowym czynnikiem decydującym o przyszłości eksportu ziemniaków będzie zatem rozwój produkcji oraz dostosowanie polityki handlowej do wymagań międzynarodowych, co może otworzyć nowe możliwości dla polskich producentów na globalnych rynkach.