Eksport Marchwi i Pietruszki: Produkcja, Rynki Zbytu i Perspektywy

Marchew (Daucus carota) to jedno z najważniejszych warzyw korzeniowych uprawianych w Polsce. Należy do rodziny selerowatych (Apiaceae) i charakteryzuje się bogactwem składników odżywczych. Głównym składnikiem, który wyróżnia marchew, jest beta-karoten, będący prekursorem witaminy A, odpowiedzialnej za prawidłowe funkcjonowanie wzroku oraz kondycję skóry. Marchew jest także źródłem witamin C, E, K oraz witamin z grupy B, a także minerałów, takich jak potas, wapń, żelazo i magnez. W Polsce uprawia się wiele odmian marchwi, dostosowanych do różnych warunków klimatycznych i glebowych. Najpopularniejsze grupy odmian to marchew berlikumer o cylindrycznym kształcie i gładkiej skórce, marchew flakkese charakteryzująca się dużymi, długimi korzeniami oraz marchew nantejska, która ma krótki okres wegetacji i jest ceniona za słodki smak. Odmiany marchwi dzielą się także ze względu na przeznaczenie: marchew jadalna trafia na rynek świeży i do przetwórstwa, marchew przemysłowa wykorzystywana jest do produkcji soków i koncentratów, natomiast marchew pastewna znajduje zastosowanie w żywieniu zwierząt.

Polska jest jednym z czołowych producentów marchwi w Europie. Roczna produkcja tego warzywa oscyluje wokół 700–900 tys. ton, co plasuje Polskę w czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem wielkości zbiorów. Największe obszary upraw marchwi znajdują się w województwach kujawsko-pomorskim, mazowieckim i wielkopolskim. Regiony te charakteryzują się żyznymi glebami i korzystnymi warunkami klimatycznymi, sprzyjającymi uprawie marchwi. Znaczna część produkcji przeznaczana jest na eksport, co świadczy o wysokiej jakości polskich warzyw. Polskie marchewki są cenione na rynkach zagranicznych za intensywny kolor, smak i świeżość. Eksport marchwi z Polski wynosi średnio od 100 do 150 tys. ton rocznie. Polska eksportuje marchew głównie do krajów Unii Europejskiej. Największymi odbiorcami polskiej marchwi są Niemcy, które odpowiadają za znaczną część eksportu ze względu na bliskość geograficzną i wysokie zapotrzebowanie na świeże warzywa. Dużymi importerami są także Czechy, Wielka Brytania, Litwa i Słowacja. Polska marchew trafia również na rynki Ukrainy oraz krajów skandynawskich, takich jak Dania i Szwecja. Eksport marchwi do Wielkiej Brytanii wzrósł po brexicie, gdy brytyjscy importerzy zaczęli poszukiwać alternatywnych dostawców warzyw spoza Europy Zachodniej. Szczególnie duże znaczenie mają rynki zachodnioeuropejskie, gdzie konsumenci cenią warzywa o wysokich walorach smakowych i odżywczych. Oprócz świeżej marchwi eksportowane są również produkty przetworzone, a wśród nich można wyróżnić eksport marchwi mrożonej, eksport soków z marchwi czy eksport koncentratów z marchwi.

Pietruszka (Petroselinum crispum) to roślina dwuletnia, również należąca do rodziny selerowatych, ceniona zarówno za swój smak, jak i właściwości prozdrowotne. W polskiej kuchni pietruszka zajmuje ważne miejsce, a jej korzeń oraz natka są powszechnie wykorzystywane jako przyprawa i składnik zup, sałatek oraz dań głównych. Pietruszka zawiera duże ilości witaminy C, która wzmacnia odporność, a także potas, żelazo, magnez i kwas foliowy. Znaczący udział w jej walorach smakowych mają olejki eteryczne, nadające charakterystyczny aromat. W Polsce uprawia się dwa główne typy pietruszki: korzeniową i naciową. Pietruszka korzeniowa charakteryzuje się długim, stożkowatym korzeniem o białym lub kremowym miąższu i jest używana głównie do spożycia oraz w przemyśle przetwórczym. Pietruszka naciowa posiada bujną, ciemnozieloną natkę, która jest popularna jako świeży dodatek do potraw. Wśród odmian pietruszki korzeniowej, które Polska eksportuje dominuje eksport pietruszki Lenka, Omega i Berlińska, które są dostosowane do różnych warunków glebowych i klimatycznych.

Eksport pietruszki z Polski, choć mniejszy pod względem wolumenu w porównaniu do marchwi, odgrywa istotną rolę w strukturze eksportu warzyw korzeniowych. Roczna produkcja pietruszki w Polsce wynosi około 100–150 tys. ton, z czego na eksport trafia około 15–30 tys. ton. Głównymi rynkami zbytu polskiej pietruszki są  Polska również koncentruje eksport pietruszki na krajach europejskich. Głównymi odbiorcami polskiej pietruszki są Niemcy, Czechy, Austria, Dania oraz Szwecja. Niemcy pozostają kluczowym rynkiem ze względu na duży popyt na świeże warzywa i produkty ekologiczne. Pietruszka trafia także do Norwegii, Finlandii i Holandii, gdzie ceniona jest za jakość i smak. Eksport pietruszki naciowej dynamicznie rośnie, szczególnie w krajach Europy Zachodniej, gdzie natka pietruszki jest popularnym dodatkiem kulinarnym. Polscy producenci pietruszki coraz częściej kierują swoje produkty także na rynki Bliskiego Wschodu, gdzie rośnie zapotrzebowanie na warzywa korzeniowe. Eksport obejmuje zarówno pietruszkę korzeniową, jak i eksport natki pietruszki, która cieszy się dużym zainteresowaniem w kuchniach europejskich. Polskie gospodarstwa dostosowują produkcję do wysokich standardów jakościowych, co zwiększa konkurencyjność na rynkach zagranicznych. Wzrost eksportu pietruszki wspierany jest przez rozwój upraw ekologicznych, co szczególnie doceniają konsumenci w Europie Zachodniej. Dodatkowo eksport przetworzonej pietruszki, w postaci suszonej natki czy koncentratów, zyskuje na znaczeniu, otwierając nowe możliwości dla polskich producentów.

Eksport marchwi i pietruszki z Polski zyskuje na znaczeniu dzięki rosnącemu zainteresowaniu zdrową żywnością, dynamicznemu rozwojowi rolnictwa ekologicznego oraz nowoczesnym rozwiązaniom w przechowywaniu, logistyce, jak i transporcie warzyw. Konsumenci coraz częściej poszukują produktów pochodzących z upraw bez pestycydów i sztucznych nawozów, co sprzyja zwiększaniu areałów upraw ekologicznych w Polsce. W krajach Europy Zachodniej rośnie popyt na produkty BIO, co stwarza dodatkowe możliwości dla polskich eksporterów. Dodatkowym atutem są nowoczesne technologie przechowywania warzyw, takie jak kontrolowana atmosfera, które umożliwiają eksport świeżych produktów przez cały rok, niezależnie od sezonu.

Polski eksport marchwi i pietruszki stoi jednak przed pewnymi wyzwaniami. Należą do nich rosnąca konkurencja ze strony producentów z południowej Europy (Hiszpania, Włochy) oraz krajów spoza UE, takich jak Maroko czy Egipt. Również zmieniające się warunki klimatyczne, takie jak susze czy intensywne opady, mogą negatywnie wpływać na wielkość plonów. Dodatkowo rosnące wymagania fitosanitarne na rynkach zagranicznych wymuszają konieczność dostosowania produkcji do coraz bardziej restrykcyjnych norm.

Prognozy wskazują jednk na dalszy wzrost eksportu marchwi i pietruszki z Polski. Przewiduje się, że w najbliższych latach eksport tych warzyw może wzrosnąć o 5–10% rocznie. Kluczową rolę w dalszym rozwoju eksportu odegra dywersyfikacja rynków zbytu, w tym wejście na rynki Bliskiego Wschodu, Azji oraz Afryki Północnej. Rozwój przetwórstwa, inwestycje w nowoczesne technologie oraz uzyskanie międzynarodowych certyfikatów jakości, takich jak BIO czy GlobalG.A.P., mogą znacząco zwiększyć konkurencyjność polskich produktów. Ważnym elementem strategii eksportowej jest również aktywna promocja na międzynarodowych targach branżowych, takich jak Fruit Logistica w Berlinie czy SIAL w Paryżu. Dzięki takim działaniom Polska ma szansę umocnić swoją pozycję jako lidera w produkcji i eksporcie marchwi oraz eksporcie pietruszki na arenie międzynarodowej.