Środowisko: potencjał polski do rozwoju

   Czysta Polska, czyli wyczekiwany porządek ze śmieciami, gorączka poszukiwań gazu z łupków,  i postępy w trudnych klimatycznych negocjacjach  na polu europejskim i globalnym - to hasła wywoławcze ostatnich czterech lat w polityce ochrony środowiska. W cieniu głównych reform setki decyzji, dziesiątki ustaw i konsekwentne dążenie krok po kroku do zmiany myślenia o polityce środowiskowej – jako trosce o człowieka i jego interes, a nie tylko obostrzeniach. – Pokazaliśmy, że środowisko może iść w parze z rozwojem - Andrzej Kraszewski, minister środowiska wraz ze współpracownikami podsumowuje cztery lata w resorcie.

   Na konferencji podsumowującej działalność resortu w latach 2007-2011 w Ministerstwie Środowiska o dokonaniach i najważniejszych ekologicznych problemach rozmawiali minister Andrzej Kraszewski oraz jego współpracownicy, w tym Joanna Maćkowiak –Pandera, podsekretarz stanu, Janusz Zaleski, Główny Konserwator Przyrody, Henryk Jacek Jezierski, Główny Geolog Kraju i Michał Kiełsznia, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.

- Zmiany w zakresie ochrony środowiska i przełożenia na poprawę jakości życia Polaków są zazwyczaj widoczne po długim czasie, ale jestem pewien, że szereg pozytywnych konsekwencji po czterech latach polityki w środowisku już widać – zaznaczył minister Kraszewski. Za najważniejszą zmianę korzystną i dla Polaków i dla środowiska uznaję reformę gospodarki odpadami – tzw. rewolucję śmieciową.

   Przygotowana przez ministra środowiska ustawa, tzw. rewolucja śmieciowa, to szansa dla Polski na czysty krajobraz i dogonienie europejskich standardów zagospodarowania śmieci. Dzięki zmianom w przygotowanej przez Ministerstwo Środowiska ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach mieszkańcy nie będą już musieli samodzielnie zawierać umów z firmami odbierającymi odpady. Zgodnie z ustaloną przez każdą gmina opłatą, każdy mieszkaniec będzie płacił za odbiór śmieci – wszystkich komunalnych odpadów, jakie wyprodukuje, w tym np. wielkogabarytowych. Ustawowo będzie też taniej dla segregujących śmieci.

   Samorządy dzięki ustawie zyskują narzędzia do realizacji swoich obowiązków - dotychczasowe przepisy nie pozwalały im egzekwować skutecznie płacenia za śmieci czy ich właściwego zagospodarowania. W efekcie śmieci nielegalnie były wyrzucane do lasów czy rowów i zatruwały ziemie i wody podziemne. A palone w domowych piecach – zatruwają powietrze rakotwórczymi substancjami. Dla przedsiębiorców ustawa wprowadza możliwość konkurowania w otwartych przetargach organizowanych przez gminy na odbieranie odpadów.

   Ministerstwu udało się też zachęcić inwestorów z całego świata do poszukiwań gazu z łupków w Polsce, dzięki czemu jesteśmy europejskim liderem w tym obszarze. – Geologia wyszła z podziemi – zaznacza minister Henryk Jacek Jezierski, Główny Geolog Kraju. – Badanie osuwisk, nowoczesne prawo geologiczne, promocja geoturystyki i boom łupkowy to zmiana myślenia o tej dziedzinie.

   Zbadanie potencjału złóż gazu z łupków w kraju będzie tez miało wpływ na bezpieczeństwo energetyczne Polski. – Wszędzie tam, gdzie to możliwe staramy się o łagodzenie trudnych dla Polski regulacji klimatycznych, np. przez darmowe uprawnienia dla polskiej gospodarki. Korzystamy też z wyników naszego dotychczasowego dorobku klimatycznego – Zaczęliśmy sprzedawać nasze globalne nadwyżki emisji (AAU) i inwestujemy w modernizacje – dotąd zarobiliśmy na klimacie ponad 100 mln euro – podkreślała minister Joanna Maćkowiak – Pandera.

Od 3 lat ministerstwo promuje też na świcie polskie zielone technologie. – Mamy szansę na swój kawałek globalnego zielonego tortu i innowacyjne rozwiązania, których potrzebują na całym świecie – GreenEvo to już marka, która promuje konkretne rozwiązania choć w tego typu wsparciu dla przedsiębiorczości jesteśmy pionierami w Polsce – podkreśla minister Janusz Zaleski.

- Podsumowując dwa lat swojej działalności minister Maciej Nowicki miał na koncie sukcesy takie jak m.in. rozwiązanie największego polskiego konfliktu ekologicznego o Rospudę, skrócenie czasu uzgodnień  środowiskowych i odblokowanie wydatkowania środków unijnych i budowy infrastruktury w całym kraju dzięki utworzeniu Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska – podsumowuje minister Kraszewski. – Kontynuując jego politykę dążenia do rozwoju zgodnego ze środowiskiem – poszliśmy kolejnych kilka kroków dalej: reformując gospodarkę odpadami, zarabiając na klimacie. To proces, który będzie dawał coraz lepsze efekty w dłuższej perspektywie i który trzeba kontynuować.

   Największym wyzwaniem najbliższych miesięcy dla Ministerstwa Środowiska będzie dalsze prowadzenie prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Pod hasłem „Kształtowania ram środowiska w Europie” polska prezydencja odpowiada za takie procesy w imieniu UE jak np. wspólne stanowisko na globalną Konferencję Klimatyczną ONZ, która w tym roku odbędzie się w Durbanie w RPA.

***

Środowisko do rozwoju Polski – w pigułce:

• Śmieciowa rewolucja – to pierwsza w Polsce europejska reforma gospodarki odpadami komunalnymi (ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach).
• Wsparcie bezpieczeństwa energetycznego Polski, to m.in. wsparcie dla badania potencjału gazu z łupków (ponad 100 wydanych koncesji), osłabianie negatywnych konsekwencji pakietu klimatyczno -energetycznego wynegocjowanego przez PIS, w tym derogacje dla energetyki (czyli bezpłatne pozwolenia do emisji), inwestycje w modernizacje z handlu AAU – globalnymi uprawnieniami do emisji dofinansowanie - ponad 100 mln euro!, czy wsparcie finansowe dla efektywności energetycznej (m.in. środki NFOŚiGW).
• Skuteczna ochrona przyrody - w zgodzie z rozwojem infrastruktury - to nowe prawo o ocenach oddziaływania na środowisko z 2008 r. Dbałość o przyrodę nie stoi w sprzeczności z realizacją inwestycji rozwojowych – w efekcie Polska korzysta z miliardów euro funduszy unijnych przeznaczonych na rozwój infrastruktury, przyspieszono uzgodnienia środowiskowe – czas wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć infrastrukturalnych skrócony z 300 do 100 dni, wyznaczono sieci Natura 2000 (ochrona cennych siedlisk i gatunków w warunkach użytkowania gospodarczego). Dla przedsiębiorców to przewidywalne warunki prowadzenia działalności gospodarczej – z zachowaniem cennej przyrody.
• Skuteczne korzystanie z funduszy unijnych, m.in. Program Infrastruktura i Środowisko, gdzie na działania związane z ochroną środowiska zaplanowano kwotę 4,8 mld euro, co daje kwotę ponad 21  mld zł. Do chwili obecnej 510 beneficjentów podpisało umowy o dofinansowanie na łączną kwotę dofinansowania z funduszy Unii Europejskiej w wysokości prawie 15,25 mld zł. Od uruchomienia Programu do beneficjentów już przekazano środki w wysokości prawie 3,44 mld zł.
• Innowacyjność – to m.in. wsparcie polskich innowacyjnych zielonych technologii - GreenEvo – Akcelerator Zielonych Technologii – wsparcie w rozwoju technologii i promocji zagranicznej, owocujące pierwszymi zagranicznym kontraktami.
• Poprawa stanu środowiska i poprawa zabezpieczenia przed powodzią, w tym strategiczne dofinansowanie kluczowej inwestycji związanej z ochroną przed powodzią – zbiornika retencyjnego Świnna Poręba (już w trakcie budowy ochronił Kraków podczas ostatniej powodzi, około 1 mld złotych ze środków NFOSiGW) oraz inne inwestycje ze środków NFOŚiGW – na usuwanie skutków powodzi z 2010r. zawarto umowy na 360 mln zł.